21 Nisan 2011 Perşembe

Bilgisayar Tarihçesi

Tarihçeye baktığımızda özetle diyebiliriz ki "Hazırlanıyor, Üretiliyor, Kullanılıyor ve Tüketiliyor"... Hem yazılım hem donanım tarafında piyasa önce hazırlanıyor sonrasında üretim safhası kısa zamanda bitiyor (belki de arka planda üretim zaten yapılmıştı) ve piyasaya sunuluyor, kullanıcılar büyük bir iştahla, modadan geri kalmamak adına hemen satın alıyorlar, ticaretin kuralları eksiksiz uygulanıyor, daha sonra yeni ürünün geleceği duyurusuyla bu ürünü artık kullanmamaya başlıyoruz...Tüm bu süreç 3-5 yıl içinde gerçekleşiyor ve yaşam döngüsü en fazla 10 yıl içinde tamamlanıyor.

Tarihçeyi incelediğimizde, 1980-2000 yılları arasında teknolojik gelişmeler daha ağırlıklı, donanım tarafında daha fazla yenilik var. Yazılım ve kavramlar çoğu kullanıcılar için yabancı. Bu yüzden lisanslar bile bedava , maksat ayağı alışsın :) 90'dan sonra yönlendirmeler ve kullanım standartları oluşturulmaya başlanıyor. 2000'li yıllara hazırlık amacıyla çok şey öngörülüyor. Hatta 2000 yılı geçişi o kadar çok gündemde kalıyor ki sonuçta birşey çıkmayınca insan durup düşünmeden yapamıyor, bu kadar dolduruşun ekonomik karşılığı nedir diye ?

Tarihçe'nin bence en önemli özelliği, başlangıca geri dönüş olarak isimlendirebileceğim bölümdür. Yani mantık olarak 1980 ve 90'ların uygulamalarını en son teknolojik gelişmelerle kullanmak. Şimdi moda Sanallaştırma, Bulut Bilişim ... Yani yeni bir harcama kapıları açılıyor. Yeni terimler kullanılarak pazarlama rajonu ile makyaj kusursuz hale getiriliyor, ürün satılmaya hazır, önümüzdeki 10 yıl boyunca bu kavramlarla yatıp kalkacağız. Bunlar için para harcayacağız. Sadece Türkiye için geçerli değil bu yazdıklarım tüm dünya için. Ne olsa artık sınırlar kalktı, global kavramlar içindeyiz. Main frame özelliği mantık olarak bulut bilişimden ne farkı var ? Sadece teknolojisi farklı ama mantık aynı... Sanallaştırma içinde unix, AS/400 sistemlerinde bu özellik zaten eskiden de kullanılıyordu...

Durup geçmişe baktığımda şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki ; yaptığımız, uğraştığımız konular özünde aynı sadece kullandığımız teknolojiler farklı. 10 yıl öncesine geri gittiğimde yaptıklarımla şimdi uğraştığım konular aynı. Gene kullanıcılar, gene Türk Telekom hatları, gene network yapısal kablolama sorunları, gene mail problemleri, işletim sistemi sorunları, donanımsal sorunlar...Anlayacağınız mantık olarak değişen birşey yok, eskiden server tarafında işletim sistemi olarak NT 4.0 vardı, şimdi Windows 2008, kullanıcı tarafındaki işletim sistemi olarak eskiden 95 vardı şimdi Wİndows 7, eskiden network kablolamada BNC connector kullanırdık şimdi wireless üzerinden bağlantıları gerçekleştiriyoruz. Ama sorunlar hala aynı bu bizden mi , ülkemizden mi, teknolojiden mi kaynaklanıyor anlamadım gitti...

Neyse artık benim son bir senem, 2012'den sonra emekli olacağım ve köşeme çekileceğim. O zaman Bilgi teknolojilerine dışardan bakarak gazel okuyacağım :) Nasıl iyi fikir değil mi ?

1984

  • Apple Macintosh sistemini duyurdu.
  • LOTUS 1-2-3 şirket ofislerinde hesap tablolamalarında kullanılmaya başlandı.
  • IBM PC’lerde AT sistemler kullanılmakta ancak XT’ler günceldi.

1985

  • IBM Token-Ring LAN’I duyurdu.
  • INTEL 16 Mhz 80386 işlemcileri piyasaya sürdü.
  • Microsoft yaygınlaşan PC’lerde kullanılmak üzere GUI (Graphic User Interface) kullanan Windows 1.0 piyasaya çıkardı.

1986

  • Masaüstü veritabanı programlarının altın yılı. dBase revaçta.
  • LOTUS’a karşı ilk EXCEL versionu piyasada.
  • IBM’e karşı COMPAQ ve Digital Equipment PC’leri rakip olarak çıktı. COMPAQ başarılı olurken Digital çabuk söndü.
  • ABD’de toplam bilgisayar sayısı 30 milyon.
  • Compuserver ve MC Mail kendi e-posta hizmetlerini başlattılar.

1987

  • IBM PS/2 bilgisayarlarını tanıttı. Aynı zamanda OS/2 işletim sistemi duyuruldu.
  • Ekran kartlarında VGA devrimi.
  • Kullanıcı istekleri doğrultusunda LOTUS 1-2-3 üzerindeki kopyalama serbest bırakıldı.

1988

  • APPLE, Microsoft ve HP’yi, PC arayüzünün “görünümü ve hissetirdikleri” nedeniyle mahkemeye verdi.
  • COMPAQ, “dokuzlar çetesi” olarak adlandırılan, PC donanım üreticilerinin birleştiği bir konsorsiyum oluşturdu ve IBM’in PS/2 bilgisayarlarında kullandığı MCA veriyoluna karşılık EISA duyurusunu yaptı.
  • IBM’de AT veriyolu mimarisiyle karşı atakta bulundu.
  • Unix, mini bilgisayarlara ve anabilgisayarlara olan bağlılığı azaltacak olan akıl paylaşımı özelliği ile donatır.

1989

  • Intel 486 işlemcisini duyurdu
  • 10BaseT Ethernet artık kullanılmaktadır.
  • 3Com HUB ve ethernet kartları geniş kesimlerce kullanılması sonucu piyasaya egemendir.
  • IBM’den OfficeVision, LOTUS 1-2-3 3.0 versionunu duyurdu.
  • APPLE’ın taşınabilir Macintosh’ları piyasada.
  • COMPAQ’ın pille çalışan LTE/286 dizüstü bilgisayarını çıkardı.
  • Internet üzerine 100.000 kullanıcı vardı.

1990

  • LOTUS ve NOVELL ancak bir ay süren bir birleşme yaşadılar.
  • Microsoft Windows 3.0 tanıtımı için 10 milyon dolar harcadı.
  • IBM ve Microsoft arasında ayrılmayı başlatan birleşme sağlandı. IBM OS/2 alanında, Microsoft MSDOS ve Windows alanlarında sorumluluk aldılar.
  • MOTOROLA 68040 işlemcisini piyasaya tanıttı.
  • LAN sistemlerinde yönlendiriciler kullanılmaya başlandı. Böylece networkler, kurumsal şirketlerin genişleyerek birleşmesine neden oldular.
  • APPLE, düşük seviyeli bilgisayarlarını, Mac-Classic-LC modellerini duyurdu.

1991

  • World Wide Web’in doğuş yılı. Tim Berner-Lee, CERN’deyken, ilk WEB sunucusunu piyasaya çıkardı.
  • Windows artık PC’lerin vazgeçilmez bir parçası olmaya başladı.

1992

  • IBM ve Microsoft arasındaki ortaklık resmen sona erdi.
  • IBM 564 milyon dolar ile tarihinde ilk defa zarar etti.
  • INTEL, 486DX2 işlemcisini duyurdu.
  • IBM ThinkPad dizüstü serisini piyasaya çıkardı.
  • Ineternetteki homapage sayısı 1 milyonu aştı.

1993

  • IBM bu kez 4.97 milyar dolarlık zararla tarihinin en kötü yılını geçirdi.
  • INTEL ilk kez 60 Mhz Pentium işlemcilerini çıkardı.
  • Bu yıl LAN ortamlarının gelişme yılı olarak kabul edilir.
  • Novell Netware 4.0, Microsoft Windows NT işletim sistemlerini piyasa sürdüler.
  • Lotus Notes 3.0 artık masaüstü bilgisayarlarında kullanılmaktadır.

1994

  • İstemci/sunucu (client/server) işlemleri önem kazanmaya başlar.
  • INTEL, pentium yongasındaki değişikliklere bir yön vermeye başladı.
  • Windows 32 bit güncellemesini Ağustos 95’e ertelediğini duyurdu.
  • Novell, WordPerfect ile 1.14 milyar dolar kazandı.
  • Adobe ve Aldus firmaları 525 milyon dolarlık bir anlaşmayla birleştiler.
  • Wall Street’in göz bebeği Netscape kuruldu.

1995

  • Ağustos’ta Windows 95 piyasaları alt üst etti.
  • INTEL, pentium 150-200 Mhz’lik işlemcilerini piyasaya sürdü.
  • Notebook’ların yaygınlaşması sonucu piyasada haylı iyi bir yer edindi.
  • Tüm dünyada Internet’e bağlı 9 milyon ev olduğu tahmin edilmektedir.

1996

  • Piyasalarda MICROSOFT konuşulmaya başlanır.
  • Windows 95 tüm masaüstü bilgisayarlarında kurulmaktadır.
  • Windows NT işletim sistemi, Netware pazarını tehdit etmektedir.

1997

  • Şirketlerde Intranet’lerin kurulması yaygınlaşır.
  • E-Ticaret oluşumundan bahsedilmeye başlanır.
  • Şirketlerin ERP uygulamalarına geçişi hızlanır.

1998

  • Internet artık her yerde…
  • Pentium II işlemcileri konuşulmakta…
  • Bundan sonrasının ne olacağı hakkında tahminde bulunmak artık çok zor…

1999

  • Wireless Kavramları konuşulmakta
  • Pentium III işlemcileri artık kullanılıyor, Pentium IV işlemciler bekleniyor…
  • 2000 sendorumuna karşın topyekün hazırlıklara başlanıyor, ne olacak ? sorusu hep tartışılmakta…

2000

  • 2000'e kazasız belasız girdik, herşey fos çıktı denilebilir. Harcanan paralar nereye gitti ?
  • Cep Telefonlarında hızlı gelişim, WAP nedir ? Öğreniyoruz…Playstation 2 Piyasada...
  • Pentium IV işlemcileri yaygınlaşmakta…
  • Microsoft, NT 4.0 yerine geçecek Windows 2000 işletim sistemini duyurmaya hazırlanıyor.
  • Microsoft'tan ev kullanıcılarına haber var, Microsoft ME işletim sistemi Microsoft 95/98 yerini alacak.

2001

  • Cep telefonlarında GPRS kavramı gelişmekte, artık mobil yaşam konuşuluyor...
  • Dünyada dot.com iflasları yaşanmakta
  • Dünyada şirket birleşmeleri yaygın.
  • Windows XP işletim sistemi duyurusunda bulunmaya hazırlanıyor.
  • Customer Relation Management (CRM) kavramı konuşulmaya başlandı.

2002

  • Ilk Blackberry cep telefonun duyurusu yapıldı.
  • Windows 2000 Service Pack 3 yayınlandı. Aynı yıl içinde service pack 4 yayını yapıldı. Son service pack içinde USB 2.0 ve Wireless Internet baglantı özellikleri mevcut.
  • Bir Microsoft Klasiği : Yeni işletim sistemi XP'nin ilk service pack yayınlandı.
  • Cep telefonlarında GPRS kavramı gelişmekte, artık mobil yaşam konuşuluyor...
  • Dünyada dot.com iflasları yaşanmakta

2003

  • Windows 2000 service pack 4 yayını yapıldı. Son service pack içinde USB 2.0 ve Wireless Internet baglantı özellikleri mevcut.
  • Intel Notebook'lar için Centrino işlemcisini duyurdu.
  • AMD ise karşı atak yaparak Athlon 64 işlemcisini piyasaya sürdü.
  • Linux 2.6 kernel versionu yayınlandı.
  • Microsoft Direct 9.0 yayınladı.
  • Apple, Windows üzerinde iTunes uygulamasının bir milyon download edildiğini duyurdu.
  • "Slammer" worm (diğer adıyla Sapphire veya SQL Hell) solucanı internet'i sarstı, 10 dk. içinde internet'in %90 kapsayarak 70 binin üzerindeki bilgisayarı etkiledi.
  • Linkedin, Myspace siteleri yayında.

2004

  • Internet Explorer'in rakibi piyasada , Mozilla Firefox 1.0 kullanıma hazır. (2 haftada 5.6 milyon download edilmiş durumda)
  • Microsoft'un başı Avrupa Birliği Komisyonu ile dertte, Media Player uygulamasının Windows içinde standart olması dava konusu.
  • Open Office 1.1 internet üzerinden bedava indirilebiliyor.
  • "Sasser" solucanı internet üzerinde milyonlar bilgisayarı etkisi altına aldı. Özellikle Windows 2000 ve XP işletim sistemlerinin çalışmasını bozdu, sürekli boot ettirdi ve bir PC'den diğerine kolaylıkla sıçradı.
  • Office 2003 için service pack 1.0 yayınlandı. Demek o zamanlar Office 2003 varmış :)
  • Windows XP Service pack 2.0 yayınlandı. Otomatik güncelleme özelliği aktif kullanımda.
  • Windows NT 4.0 desteğini artık vermeyecek.

2005

  • Microsoft Xbox 360 kavramını duyurdu.
  • Microsoft'tan Windows Vista'nın 2007 yılında yayınlanacağının bilgisi geldi.
  • Intel, ilk 64 bitlik dual core işlemciyi piyasaya çıkardı.
  • AMD, aynı şekilde cevap verdi, Athlon 64 bitlik dual core işlemciyi çıkardı.
  • Microsoft, Windows işletim sistemleri için güncellemelerin indirilmesinden önce geçerliliği kontrol eden "Windows Genius" özelliğini duyurdu.
  • Bir zamanlar OS/2 işletim sistemi vardı, IBM artık destek vermeyecek.
  • Youtube ile bu yıl hayatımıza girdi.

2006

  • MApple'dan iMAC duyurusu geldi, Intel işlemci temelli, dual-core sahip MacbookPro piyasaya çıkacak.
  • Intel, Core 2 işlemciyi duyurdu.
  • iSony Playstation 3 duyurusunu yaptı.
  • Microsoft Vista'nın Beta 2 yayınlandı.
  • WEB Browser savaşında son durum ; IE 7.0 kullanıma sunuldu. Firefox 2.0 yayında.
  • Facebook, Twitter hayatımızın vazgeçilmezleri arasında...

2007

  • Apple, Iphone duyurmaya hazırlanıyor
  • Microsoft'tan yeni bir işletim sistemi ; Windows Vista kullanıma hazır.
  • Intel, Core 2 işlemciyi duyurdu.
  • Sony Playstation 3 duyurusunu yaptı.
  • Green IT kavramı Bilgi Teknolojileri yöneticilerinin gündeminde.

2008

  • Google, Android ilk versionunu duyurdu.
  • HTC firmasından Android işletim sistemine sahip cep telefonu duyurusu geldi.
  • Intel'den "ATOM" isimli daha ucuz ve daha az performans veren işlemciyi duyurdu. Artık NETBOOK notebook'ları duyacağız.
  • Firefox 3.0 yayında, 24 saatte 8 milyonun üzerinde download edildi.
  • Google, WEB Browser savaşlarına Google Chrome ilk beta versionunu çıkartarak katıldı.
  • Tarihte ilk defa tüm dünya genelinde notebook satışları, PC satışlarını geçti.
  • Ekonomik krizin belirtileri tüm dünyada hissedilmeye başlandı.
  • Sanallaştırma Bilgi teknolojilerinde yaygın olarak kullanılmakta.

2009

  • Microsoft'tan yeni bir işletim sistemi duyurusu geldi ; Windows 7 artık yeni işletim sistemimiz olacak masa üstlerinde...
  • Oracle , Sun Microsystems satın aldı.
  • Tüm dünyayı sarsan ekonomik kriz Bilgi Teknolojilerini de vurdu. Yatırımlar ve gelişmeler durdu ya da ötelendi.

2010

  • Bulut Bilişim kavramı artık konuşuluyor olmakta.
  • Sanallaştırma vazgeçilmez oldu, her yerde ve her şekilde, masa üstlerinin sanallaştırılması da var...Geçmiş tekrar ediyor gibi geliyor bana...
  • Iphone, Ipad, Android, Chrome işletim sistemi gibi yenilikler hergeçen gün bizi şaşırtmaya devam ediyor.
  • Durgunluktan çıktık ya hemen para harcamamız gerek :)

2011

  • Bulut bilişim kavramı artık her yerde...
  • Browser savaşları tam gaz gidiyor, IE 9.0, Firefox 4.0, Chrome 10
  • Microsoft'tan yeni bir işletim sistemi duyurusu geldi ; Windows 7 artık yeni işletim sistemimiz olacak masa üstlerinde...
  • Bu sene ilk dört ay hızlı başladı bakalım gerisi nasıl gelecek...

Kaynaklar :

http://pctimeline.info
www.gartner.com
internet tarihçesi
http://www.computerhistory.org

10 Nisan 2011 Pazar

Kitap Özeti : Bulut Bilişim için Yönetim Stratejileri

Bilişim dünyasının geleceğinin nasıl olacağına dair fikirlerinizin derinleşeceği, bakış açınızı genişletecek türden bilgilerin yer aldığı bu kitabı tüm bilişimci dostlarıma tavsiye etmekteyim. Informationweek editörlerinden Charles BABCOCK tarafından kaleme alınmış ve KOCSİSTEM’in Türk Bilişim Sektörüne kazandırdığı bu kitap her ne kadar “Bulut Bilişim” konusunu irdelemekle beraber aslında bilgi teknolojilerinin her yönüyle analizini Bilişim çalışanlarının dikkatlerine sunuyor.

Kitapla ilgili yorumlarımı kısa notlar halinde aşağıya çıkardım ve kitaptan beğendiğim ifadeleride (koyu ve yatık yazılmıştır) burada yer vermekteyim.

  • Bilgi Teknoloji yöneticilerinin , CTO ve CIO’ların kısacası tüm BT sektörü çalışanlarının okuması gereken bir yayın olduğunu baştan söylemem gerek. Neden diye soracak olursanız, kapsamlı araştırmalar sonucunda verilen bilgiler size BT sektörünün nereden nereye gelindiğini ve bundan sonraki gelecek on yılın nasıl şekillendiğini gösteriyor. Bundan önceki on yıllarda teknoloji ön safhadaydı, sonra Internet öne çıktı şimdi ise tüm bilinen iş yapış şekillerini değiştirecek ve yeni bir ekonomik trendin tüm ezberleri bozacak “bulut bilişim” in gelişine tanıklık edeceğiz. “Bulut bilişim, Internet bilgiişlemin bir sonraki aşamasıdır. BT profesyonelleri bulutu gördüğünde onu tanır ama size ne olduğunu anlatamaz. Geleceğin ekonomisi, enformasyon hizmetleri ile malları daha önce ayrı olan işlevleri bütünleştirmek suretiyle birleştirecektir. Bulut devrimi, enformasyonun kısa süre önce olanaksız gibi görünen yeni mal ve hizmetlere dönüşünceye kadar bir değer zinciri oluşturduğu bulut ekonomisine yol açacaktır.”
  • Kitaba genel olarak baktığımızda özellikle Amerika’daki “Bulut Bilişim” uygulamaları hakkında firmaların çözümleri/çalışmaları hakkında detaylı bilgilere sahip oluyorsunuz. Türkiye ile kıyasladığınızda ne kadar az bilgiye sahip olduğunuzu anlıyorsunuz. Amerika’nın, gelişmelere yön veren lider ülke olduğunu , önümüzdeki yıllarda ne zaman neyi gündeme getireceğini planlamış olduğunu satır aralarından çıkartabilirsiniz. “Microsoft’un 300.000, Google 500.000 üzerinde sunucusu olduğu tahmin edilmekte ve bunların dünya üzerinde nerede oldukları tam bilinmeyen veri merkezlerinde bulunmakta ve hizmetler bu veri merkezlerinden verilmektedir. Google dünya üzerinde 12 adet veri merkezi bilinmekte ve bu merkezlerde ortalama 45.000 sunucu olduğu tahmin edilmektedir. Veri merkezlerinin enerji kaynaklarına yakın yerlerde kurulduğunu çünkü en büyük giderin bilinenlerin aksine enerji olduğunu söyleyebiliriz. Gelecekte de en büyük riskin artan enerji maliyetlerinde olacağı öngörülmektedir..
  • Kitabın Türkçeye çevrilmesinde İngilizce karşılığı tam oturmamış terimler ve ifadelerin olduğunu görmekteyim. Zaten Bilişim dilinin türkçeye tam olarak çevrilmesinde sorunlarımız vardı bu kitapta da detaylı teknik analizlerin verildiği bölümlerde karşımıza çıkıyor. Kelimelerin ingilizce karşılıkları verilmediği için bazı terim ve ifadeleri tam olarak anlamakta zorluk çektiğimi söyleyebilirim.
  • “Bulut Bilişim” ile mevcut iş yapış şekillerimizin nasıl değişeceğini, Bilgi Teknoloji departmanlarının görev ve sorumluluklarınında ne gibi değişimlerin olacağı, şirket yönetimlerinin bu gelişmelere göre nasıl pozisyon alacakları , detaylı ve örnekli bir biçimde anlatılmış. Başta BT Çalışanları olmak üzere herkes değişeme hazır olmalıdırlar. Bu değişim en çok BT departmanlarını etkileyecektir. Özellikle BT yöneticilerinin kendi şirketlerini buluta taşımak için öncülük yapmaları gerekeceğinden bulut bilişim kavramını anlamalı ve kendi bünyelerine adapte etmelidirler. “BT departmanı, şirketi buluta ulaştırmakta önemli bir rolü varsa yeteneklerini yeni pradigmanın şartlarıyla uyumlu hale getirmesi gerekecektir. BT’nin karar vermesi gereken ilk şey, şirketin hangi uygulamalarının buluta taşınacağıdır. Bulut BT ekonomisini değiştirecektir. BT artık son kullanıcıların daha fazla bütçe veya personel kaynağına gerek olmaksızın istedikleri yazılım ve donanımı elde etmesi için çok daha fazla şey yapabilir durumdadır. Ancak bulutu gözönünde bulundurarak, yeniden örgütlenmesi gerekmektedir.”
  • “Bulut” kelimesi anlam olarak şekilsizliği, sınırsızlığı, belirsizliği ifade ettiği için “bulut bilişim”in başta CEO ve CFO’lara ve diğer şirket yöneticilerine anlatılmasında sorunlar yaşanabileceği aşikar olduğunu görüyorsunuz kitabı okuduğunuzda. Ayrıca şirket datalarının dışarıya taşınması Amerika’da bile tartışılır durumda...O halde biz Türk bilişimcileri bu konuda kendilerine ve yöneticilerine haksızlık yapmasınlar .

Kitabın bölümlerine baktığımızda ;

  • önce bulut bilişim kavramının ne olduğu, neyi ifade ettiği anlatılmakta,
  • daha sonra bulut merkezlerinin nasıl kurulduğu, bileşenleri, örneklerle (Amazon, Google, Microsoft gibi) verilmekte,
  • bulut bilişimin temel taşı olan sanallaştırma ve sanallaştırma yazılımları arasındaki rekabette gelinen noktalara dikkat çekilmekte (VMWARE, HYPERVIEW ve CITRIX arasındaki),
  • bulut bilişim hizmetini alacakların dikkat etmesi gereken servis seviyesi anlaşmalarının neler olduğu,
  • başta BT departmanları olmak üzere, şirketleri ve yöneticileri bekleyen değişimlerin neler olabileceği, iş yapış şekillerindeki değişikliklerin kaçınılmaz olduğunu,
  • halen çözülmeyi bekleyen en büyük sorunun güvenlik ve alışkanlıkların kırılması olduğunu, alışa gelmiş düşünce kalıplarının değişmesi gerektiğini ve bunları yapacak şirketlerin diğerlerinden bir adım önde olacaklarını neden ve niçinleri ile ifade edilmektedir.

Tüm bunları okurken geniş araştırmalar yapıldığı hissini ve bilgi birikimi ile yazıya döküldüğünü anlıyorsunuz. “Gartner’in yaptığı araştırmalarda bilgi teknolojileri bütçelerinin, %75’in bakım ve onarım giderlerini sadece %25’in yeni proje ve girişimlere ayrıldığı tespit etmiştir.”

Yazımın başında söylediğimi tekrarlamış gibi olacağım ama BT yöneticileri olarak ; bundan sonraki enformasyon teknolojisinin getireceği yeni ekonomik düzene ayak uydurmak için şimdiden tedbirlerimizi almalıyız ve bunlar hakkında fikir sahibi olmak için bu kitabı mutlaka okumalısınız.

Saygılarımla,

Kitapla ilgili internette çıkan haberlerle ilgili linkler ;

http://www.kocsistem.com.tr/tr/bulut-bilisim-charles-bobcock.aspx

http://www.bilgicagi.com/Yazilar/5313-bulut_bilisim_icin_yonetim_stratejileri_kocsistem_yayinlari_ile_turkiyede.aspx